Waarom leren leven: omgaan met jezelf en een ander?

Laten we beginnen met te zeggen dat wij er niet van uit gaan dat cognitief begaafde kinderen hiermee in principe meer moeite zouden hebben dan doorsnee kinderen. Wat we wel tegenkomen is dat het zelfvertrouwen van slimme kinderen ondermijnd wordt door het gevoel anders te zijn en door moeite te hebben ‘maatjes’ te vinden waaraan zij zich kunnen spiegelen en waarmee zij kunnen levelen. Bovendien is er het gevaar van ondermijning van het competentiegevoel als ze te vaak ondervraagd worden.

Hoe leren leven: omgaan met jezelf en een ander?

De hierbij horende competenties willen we verbeteren in drie fasen: eerst bewustwording, dan werken aan verbeteren en tenslotte vastleggen van de groei. Het gaat bij leren leven om drie competenties; (zie 9 competenties) Deze drie competenties zijn ondersteunend bij de activiteiten die we kiezen om aan de andere zes competenties te werken: gesprek, individuele min of meer schoolse opdrachten, samenwerkend onderzoekend en ontwerpend leren en tenslotte natuurlijk reflecteren. 

Leren verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen leren:

Vanuit zelfvertrouwen naar zelfstandigheid en vandaar naar zelfverantwoordelijkheid. Hierboven gaven we al aan dat het vaak slecht gesteld is met het zelfbeeld en zelfvertrouwen van cognitief begaafde kinderen. Is dat het geval dan moeten we ze eerst het gereedschap geven om dit om te buigen: leren van niet helpende gedachten naar helpende gedachten te komen. Niet eenvoudig, maar wel essentieel. Verder laten we ze alles wat ze gemakkelijk zelf kunnen ook zelf doen. Dat lijkt eenvoudig, maar veel onderwijsmensen zijn geneigd om bij een vraag meteen het antwoord te geven of het zelfs over te nemen. Voorbeeld: Waar ligt het A3 papier? Het antwoord zou dan moeten zijn: Waar denk jij zelf dat het ligt?

Leren samen te werken: 

het lijkt zo voor de hand liggend, maar hiermee wordt nog te vaak slordig omgegaan. Als je iets samen met een (willekeurige) ander moet doen of als er coöperatieve werkvormen worden gebruik is dat geen garantie dat je ook beter leert samenwerken. Het is natuurlijk wel een voorwaarde maar met bewuste reflectie op je rol in een team is de kans op groei veel groter. Zie ook de bewuste pagina. Vandaar dat wij kiezen voor samenwerkend onderzoekend en ontwerpend leren met bewuste reflectie op het samenstellen van de groepjes en de rollen binnen die groepjes. Rollen is daarbij iets (heel) anders dan taken!

Leren af te stemmen in de communicatie

 (en daarbij de mogelijkheden van ICT te gebruiken:) Slimme kinderen hebben vaak een heel goede boodschap, maar wat heb je aan die boodschap als deze niet overkomt? Om gehoord en gezien te worden moet je afstemmen op je omgeving. Ook daarvan moet je je eerst bewust worden en daarna kun je daaraan gaan werken en erin groeien. Daarom laten wij de kinderen veel presenteren: zichzelf presenteren in een gesprek, maar ook presenteren wat je ontdekt hebt of ontworpen hebt.