Negen hoofddoelen
De volgende 9 kerncompetenties zouden we na moeten streven voor al onze leerlingen. Maar zeker ook voor de cognitief begaafden, immers aan de kerndoelen hebben we bij hen meestal niet veel als onderwijsdoel. We zullen ons voor hen dus op andere doelen moeten richten. Deze kerncompetenties lenen zich daarvoor bij uitstek. Deze competenties zijn gebaseerd op de vaardigheden van de 21e eeuw en de executieve functies. Ook de DVO (Doelen voor Ontwikkeling) van het SLO vatten deze doelen samen. Met de 9 kerncompetenties proberen we die doelen in door kinderen te hanteren taal te gieten. We spreken hier uitdrukkelijk van competenties omdat het niet alleen om die vaardigheden en de bijbehorende kennis gaat. Het gaat immers ook om de juiste houding die ervoor zorgt dat die kennis en vaardigheden ook werkelijk gebruikt worden om te groeien als mens en als toekomstig professional. In deze animatie op YouTube leggen we dat nog een keer kort uit. En /of download hier een pdf overzicht.
9 Talenten
Zeker voor jonge kinderen is het begrip 9 kerncomptenties wel erg abstract. Als we met (jonge) kinderen hierover praten gebruiken we liever “9 talenten”! Zie ook onder “Home”: “Leren leven, leren en denken”.
De sociaal emotionele talenten, ook wel kort samengevat als “hart”
1. Zelfstandigheid: Jezelf zijn, door zelfvertrouwen en zelfkennis. Een growth mindset. Realistisch, positief zelfbeeld, initiatief nemen, verantwoordelijkheid nemen, zelfbeheersing, discipline.
2. Samenwerkingsvermogen: Erbij horen: inschikken maar ook opkomen voor jezelf
3. Communicatievermogen: Gehoord, gezien en begrepen worden: Je boodschap overbrengen al dan niet met digitale middelen.
De praktische talenten, ook wel kort samengevat als “handen”
- Oplossingsvermogen: Bewust een aanpak kennen / kiezen / gebruiken / volhouden. Die aanpak zal in de huidige tijd vaak met ondersteuning van de computer zijn. Dus ook de ICT vaardigheden vallen hieronder.
- Organisatievermogen: Eerst denken dan doen: plannen in stappen en in de tijd en plaats.
- Doorzettingsvermogen: de uitdaging aangaan, doorzetten als het moeilijk wordt, oefenen als dat nodig is. Een growth mindset (hoort bij 1.) is hierbij erg helpend
De cognitieve talenten, ook wel kort samengevat als “hoofd”
- Onderzoeksvermogen: Analytisch en kritisch denkvermogen in zetten om je doel te bereiken, kritisch omgaan met informatie en media, hogere denkvaardigheden inzetten door onderzoekend leren
- Ontwerpvermogen: Analytisch, kritisch en vooral creatief denkvermogen inzetten voor ontwerpend leren
- Reflectievermogen en feedback geven: Zelfbeeld versterken door reflecteren in te zetten. Je kwaliteiten, valkuilen, afkeren en vooral je uitdagingen kennen
Verder naar onder vind je een schematische weergave van het samenvatten van de executieve functies en de vaardigheden van de 21e eeuw in drie plaatjes.
VAARDIGHEDEN? EN KENNIS DAN? EEN BALANSMODEL!
In onderwijsland lijkt er een tegenstelling te zijn tussen degenen die kennisoverdracht als belangrijkste opdracht zien voor het onderwijs en degenen ("Het Nieuwe Leren") die het aanleren van generieke vaardigheden het belangrijkst vinden. Ik schrijf bewust "lijkt", want volgens mij is dat een schijnbare tegenstelling. Zoals ik hierboven schreef gaat het volgens mij over competenties en daarin zijn kennis, vaardigheden en houding onlosmakend met elkaar verbonden. Ik ben ervan overtuigd dat er dus in het onderwijs een balans moet zijn in aandacht voor kennis, vaardigheden en vooral ook houding!
